Rabarbar

Rabarbar (rzewień) to roślin, która prawie każdemu kojarzy się
z dzieciństwem, a przede wszystkim z ciastem drożdżowym i kompotem. Odmiana uprawiana
w Polsce to rabarbar ogrodowy, zaś w Chinach bardziej znany jest rabarbar lekarski, ze względu na jego lecznicze właściwości. Roślina należy do rodziny rdestowatych. Pochodzi
z obszarów centralnej Azji
i Bułgarii oraz Syberii. Do częściej uprawianych należy również rabarbar kędzierzawy i dłoniasty. Generalnie roślina posiada około 70 odmian.

Pierwsze wzmianki o roślinie pojawiają się już przed naszą erą, gdzie rabarbar stosowany był właśnie w celach medycznych. Był szeroko znany między innymi
w Chinach, Afganistanie, czy Tybecie. W XVI wieku został przywieziony do Wielkiej Brytanii z Chin. Podróżnicy byli pewni, że sprowadzili cenioną na świecie roślinę leczniczą, jednak okazało się, iż jest to zupełnie inna odmiana - rabarbar ogrodowy. Roślina nie tylko doskonale się zaadaptowała w tamtejszym klimacie, ale również
z czasem odkryto jej walory smakowe i z powodzeniem zaczęto ją używać jako dodatek do wielu dań. Jako pierwszy do stosowania rabarbaru przekonał społeczeństwo ogrodnik Joseph Myatt. W XVIII wieku z rabarbarem robiono już wiele ciast.

Zarówno nazwa polska – rzewień, jak i łacińska – rabarbar pochodzą od Wołgi, rzeki którą sprowadzana była roślina do Europy. Łacińska nazwa wywodzi się od dawnego określenia przypisywanego tej rzece – Rha, natomiast polska została przyjęta z języka ruskiego – reweń.

Rabarbar do warzywo (bylina) osiągająca nawet 1,5 m wysokości. Część podziemna rośliny tworzy kłącze, zwana potocznie karpą. To z niej wyrastają zarówno korzenie i pąki, a z nich pędy oraz liście. Rabarbar posiada długie łodygi
o barwie czerwonej, różowej lub zielonej oraz duże zebrane w rozetę liście. Zarówno pędy oraz liście mogą się nieco od siebie różnić w zależności od odmiany. Rabarbar kwitnie na biało, różowo lub zielono, a po wydaniu nasion kwiatostany zamierają.

Uprawa

Rabarbarowy sezon w Polsce jest stosunkowo krótki. W Wielkiej Brytanii trwa on znacznie dłużej. W tamtejszym klimacie rabarbar jest już dostępny w okolicach Bożego Narodzenia. Jest to roślina z uprawy przyspieszonej, którą uzyskuje się poprzez zakrycie jej ciemnymi płachtami, aby rabarbar znacznie szybciej wypuściły pędy. Uprawa przyspieszona została odkryta przypadkiem. Pewien ogród z rabarbarem w zimie został zamieniony w gruzowisko przez budowniczych. Jednak w niczym to nie zaszkodziło roślinie. Pędy spróbowane zostały bardzo wczesną wiosną przez ogrodników, których zachwycił ich lekko słodki
i delikatnych smak. W efekcie zaczęto uprawiać rabarbar metodą przyśpieszoną. Tak więc sezon na rabarbar przyspieszony w Wielkiej Brytanii zaczyna się już w grudniu i kończy wiosną, a chwilę później zaczyna się kolejny sezon, tym razem już na rabarbar rosnący w naturalnych warunkach.

Zastosowanie

Rabarbar jest często uprawiany w naszych ogródkach dla pozyskania na wiosnę różowawych pędów. Swoją popularność zyskał właśnie dzięki ich kwaskowatemu
i orzeźwiającemu smakowi, który doskonale łamie słodycz ciast i deserów oraz wspaniale pasuje do dań wytrawnych. Rabarbar może również być stosowany jako dodatek do soków i kompotów. Ponadto używa się go przy produkcji win, a dla niektórych najlepiej smakuje spożywany po prostu na surowo z cukrem.

Właściwości pędów rabarbaru

Opinie dotyczące wpływu na zdrowie człowieka spożywanych pędów rabarbaru są podzielone. Powodem tego jest kwas szczawiowy zawarty w rabarbarze (najwięcej jest go w liściach), który odpowiada między innymi za powstawanie kamieni nerkowych, psucie się zębów oraz wypłukiwanie wapnia z kości. Te negatywne właściwości pojawiają się jedynie przy spożywaniu bardzo dużych ilości rośliny. Możemy być pewni, że przygotowane przez nas ciasto lub inne smakołyki z dodatkiem rabarbaru, jak również kompot nie są wstanie zaszkodzić. Wręcz przeciwnie, przeprowadzone badania potwierdzają, że rabarbar po upieczeniu wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. A wszystko za sprawą wysokiej temperatury, której jest poddany. Oprócz tego rabarbar pozytywnie oddziałuje na wygląd skóry, jest naturalnym przeciwutleniaczem i zawiera w sobie np. żelazo, potas, magnez, witaminę A, C i E.

Właściwości korzenia rabarbaru lekarskiego

Korzeń rabarbaru od dawna ceniony jest jako specyfik o własnościach dezynfekujących i oczyszczających przewód pokarmowy. Jego mała ilość zapobiega biegunkom, natomiast duża dawka pomaga w wypróżnianiu. Ponadto pobudza wytwarzanie żółci i pracę jelit, co ułatwia trawienie i wspomaga walkę
z otyłością. W chinach rabarbar lekarski należy do podstawowych ziół leczniczych. W celach leczniczych stosuję się także inne odmiany rabarbaru np. palczastego
i himalajskiego. Korzeń rabarbaru ogrodowego znacznie słabiej oddziałuje na nasz organizm, dlatego nie wykorzystuje się go w profilaktyce.

Polecane potrawy:

 Ciasto z rabarbarem

 Muffiny z rabarbarem

 Tarta z rabarbarem